Facebook-topman Zuckerberg beschrijft zichzelf als “een idealistisch mens” die gelooft dat het fundamenteel goed is om iedereen online een stem te geven. Ook na serieuze problemen als de via een Facebook-livestream uitgezonden moordpartij in Christchurch, het Cambridge Analytica-schandaal en nepnieuws.

In een interview met de Amerikaanse tv-zender ABC News dat donderdag is uitgezonden, zegt Zuckerberg dat hij “verbaasder is dan hij zou moeten zijn” over de vele klappen die Facebook de afgelopen anderhalf jaar heeft gekregen.

“Ik denk terugkijkend dat ik altijd een heel idealistisch mens ben geweest, toch? Ik heb dit gebouwd, omdat ik denk dat het iets positiefs is om iedereen een stem te geven. En daar geloof ik nog steeds in.”

“Maar ik ben me er nu bewuster van dat als je twee miljard mensen een stem geeft en met elkaar verbindt je behalve het zien van geweldige dingen ook mensen hebt die het systeem op alle mogelijke manieren proberen te misbruiken. En toch denk ik nog altijd dat het uiteindelijk iets positiefs is om mensen een stem te geven.”

Critici van Facebook stellen dat problemen als schermverslaving, depressie, nepnieuws rond verkiezingen en hatelijke berichten voor een deel opgelost kunnen worden door de macht van Facebook in te perken. Het bedrijf van Zuckerberg is eigenaar van drie van de populairste social media-platforms ter wereld: Facebook, Instagram en WhatsApp.

Geen inperking van livestreams

Maar Zuckerberg denkt niet dat minder Facebook het antwoord is. Hij lijkt weinig te zien in voorstellen om bepaalde toepassingen van Facebook aan te passen, zoals het livestreamen. Zo wil hij bijvoorbeeld niet het idee overwegen om een vertraging in te bouwen voor livestreams.

De schutter in de Nieuw-Zeelandse stad Christchurch die 50 mensen doodde bij aanvallen op twee moskeeën heeft zijn hele moordpartij live uitgezonden op Facebook. De livestream is 200 keer bekeken voordat hij uit de lucht werd gehaald, maar toen hadden mensen al kopieën gemaakt van de video om te verspreiden op andere grote platforms, zoals YouTube.

Toen hem werd gevraagd of een vertraging zou helpen, antwoordde Zuckerberg: "Tsja, in dit specifieke geval mogelijk wel. Maar daarmee zou je ook fundamenteel breken met wat mensen als de kern van livestreamen beschouwen. De meeste mensen livestreamen dingen als verjaardagsfeestjes of een avondje met vrienden die niet allemaal bij elkaar kunnen zijn. En deel van de magie van livestreamen is dat het tweerichtingsverkeer is, toch? Dus je zendt niet alleen uit, je communiceert en mensen reageren daarop. Met een vertraging kan dat niet meer."

Onduidelijkheid over politieke advertenties

Zuckerberg pleit wel voor duidelijker regelgeving voor politieke advertenties. Facebook is onder druk komen te staan omdat het ruimte biedt voor campagneboodschappen en advertenties over heikele politieke onderwerpen zonder duidelijk te maken wie daarvoor betaald heeft. Er zijn in de VS, India en de EU wel regels ingevoerd om transparantie te bevorderen, maar journalisten hebben ontdekt dat die regels makkelijk omzeild kunnen worden.

Zuckerberg merkt daarbij op dat de Russische trollen die de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 probeerden te beïnvloeden volgens de gangbare definitie geen politieke advertenties plaatsten. Ze probeerden mensen nog verder tegen elkaar op te zetten over politieke onderwerpen die toch al veel discussie losmaakten.

"Een van de zaken die onduidelijk zijn is wat de definitie is van een politieke advertentie. Alle wetten richten zich vooral op de kandidaten en de verkiezingen, maar daar waren de Russen niet echt mee bezig. We zagen ze praten over heikele politieke onderwerpen. Het was niet hun doel om de oplossing van dergelijke problemen dichterbij te brengen, maar juist om mensen op te stoken en verdeeldheid te zaaien."

Een privébedrijf zou volgens Zuckerberg niet moeten beslissen wat wel een politieke advertentie is en wat niet.

Het interview op ABC werd uitgezonden een paar uur nadat bekend was geworden dat de gegevens van meer dan 500 miljoen Facebook-gebruikers onbeschermd online stonden op een server van Amazon. Een incident dat sterk doet denken aan het schandaal rond het datalek bij Cambridge Analytica.

Los daarvan brachten onderzoekers woensdag ook naar buiten dat de advertentiesystemen van Facebook onderscheid maken op basis van ras en geslacht, ook als expliciet wordt gezegd dat dat niet het geval is.

Lees meer over Mark Zuckerberg en andere succesvolle ondernemers: